THÁNG 11:

GIỚI THIỆU BỘ SÁCH: “ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC”

Kính thưa các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các em học sinh thân mến!

Mục tiêu của một nền giáo dục tiên tiến là tạo ra được nguồn nhân lực chất lượng cao có khả năng đóng góp cho sự phát triển của khoa học – công nghệ quốc gia, thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững. Để làm được điều đó, trường học phải là nơi mang đến cho học sinh niềm say mê học tập, khát khao được vươn tới những chân trời mới của tri thức với một niềm tin mãnh liệt rằng mình có thể thực hiện được khát vọng đó.

Sự hiện diện của một nền giáo dục như vậy phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng yếu tố quyết định nhất là quan niệm về vai trò của người thầy. Quan niệm không đúng về vai trò trung tâm của người thầy đối với chất lượng giáo dục rất dễ đưa nền giáo dục đến chỗ sai lệch. Đặt người thầy lên vị trí quyền uy tuyệt đối về chân lí khoa học là một sai lầm, nhưng sai lầm sẽ lớn hơn nếu hạ thấp hoặc thậm chí phủ nhận vai trò then chốt của người thầy đối với chất lượng giáo dục. Lấy khả năng sáng tạo kiến thức mới của người học làm mục tiêu của giáo dục không phải là hạ thấp vai trò của người thầy. Ngược lại, vai trò của người thầy được đề cao gấp bội. Không có học trò sáng tạo nếu không có những người thầy sáng tạo. Người thầy sáng tạo là người biết chia sẻ những vui buồn trong quá trình cùng kiến tạo tri thức, biết hướng dẫn người học phát hiện vấn đề, đặt ra các giả thuyết và so sánh để đánh giá các giả thuyết đó, từ đó chọn ra một giả thuyết thích hợp, sử dụng những kiến thức và hiểu biết tổng hợp từ nhiều môn học để đưa ra một giải pháp mới cho vấn đề đã biết và cuối cùng biết kiểm nghiệm, đánh giá giải pháp đó.

Tất cả những nội dung trên đây được thể hiện trong bộ sách "Đổi mới phương pháp dạy học"  của tổ chức ASCD (Association for Supervision and Curriculum Development) Hoa Kì gồm các cuốn: Nghệ thuật và khoa học dạy học – tác giả Robert J. Marzano; Những phẩm chất của người giáo viên hiệu quả – tác giả James H. Stronge; Tám đổi mới để trở thành người giáo viên giỏi – tác giả Giselle O. Martin-Kniep; Quản lí lớp học hiệu quả – tác giả Robert J. Marzano, Jana S.Marzano & Debra J. Pickering; Đa trí tuệ trong lớp học – tác giả Thomas Armstrong, Các phương pháp dạy học hiệu quả, tác giả Robert J. Marzano, Debra J. Pickering, Jane E. Pollock.... 

Sẽ chẳng có gì mới khi nói rằng, dạy học vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật. Các nhà nghiên cứu về giáo  dục sẽ không bao giờ có đủ khả năng định ra các phương pháp dạy học phù hợp với mọi học sinh và mọi lớp học. Điều tốt nhất mà các nhà nghiên cứu có thể mang lại là cho chúng ta biết phương pháp dạy học nào có nhiều khả năng nhất để thực sự có hiệu quả với các học sinh. Mỗi giáo viên phải tự xây dựng phương pháp dạy học cụ thể cho học sinh của mình tại thời điểm thích hợp. Bởi lẽ đó, phần quan trọng của việc dạy học có hiệu quả phải là nghệ thuật và cuốn sách này cũng vì vậy có tên gọi: “Nghệ thuật và khoa học dạy học”.  

Cuốn “Những phẩm chất của người giáo viên hiệu quả” đã mở ra những điều mới mẻ cho một khái niệm khó định nghĩa: “giáo viên hiệu quả” bằng cách tóm tắt kết quả của những nghiên cứu đã tiến hành trong vài thập kỉ để giới hạn lại những hành vi cụ thể của giáo viên có thể đóng góp cho thành tích của học sinh và cung cấp một số thước đo để đánh giá sự hiệu quả của giáo viên. Bằng việc đặt trọng tâm vào sự hiệu quả của giáo viên, mục tiêu cao nhất của cuốn sách là nhằm nâng cao thành tích của học sinh trong trường học. 

Tám đổi mới để trở thành người giáo viên giỏi của tác giả Giselle O. Martin-Kniep; Lê Văn Canh dịch.

            Nội dung của quyển sách được tác giả Giselle O. Martin-Kniep trình bày một cách cụ thể các thủ thuật mang tính gợi ý cao, để giáo viên vận dụng vào từng lớp học, từng học sinh để mọi học sinh dù là học sinh có năng khiếu, học sinh có khả năng nhận thức nhanh hay những học sinh yếu kém vẫn đạt được kết quả học tập mong đợi.

            Vận dụng những thủ thuật đó trong từng lớp học cụ thể là một quá trình học tập sáng tạo không ngừng của người giáo viên. "Học tập đích thực" bao giờ cũng là một quá trình phức tạp, gian nan và trách nhiệm của người giáo viên là làm thế nào để đơn giản hóa quá trình đó và làm cho quá trình đó ít gian nan hơn đối với người học.

Nội dung của 8 đổi mới bao gồm:

- Sức mạnh của những câu hỏi cốt lõi.

- Tích hợp chương trình với vai trò làm công cụ để đạt sự kết dính.

- Thiết kế chương trình và đánh giá theo chuẩn.

- Đánh giá sát với thực tế đời sống.

- Sử dụng hướng dẫn chấm điểm để hỗ trợ hoạt động học.

- Túi hồ sơ bài làm: Quan sát tư duy và cách làm

- Chiêm nghiệm: Hiểu biết về vấn đề và bản thân

- Nghiên cứu cải tiến: Hỏi đáp về cách làm

Mỗi chương lại xoay quanh một câu hỏi cốt lõi và được minh họa bằng những mô hình thực hiện mẫu rút ra từ thực tế giảng dạy của giáo viên và những ý tưởng được ghép lại với nhau, nhằm giúp giáo viên giảng dạy nắm bắt được nội dung của chương đó. Cuối mỗi chương là phần chú giải các tài liệu cần tham khảo thêm.

Cuốn sách Tám đổi mới để trở thành người giáo viên giỏi là một cuốn sách hay cần thiết cho những giáo viên tâm huyết và quan tâm đến sự đổi mới vì người học. 

Cuốn sách Đa trí tuệ trong lớp học của tác giả Thomas Armstrong trình bày những vấn đề cốt lõi của thuyết Đa trí tuệ với 8 dạng trí tuệ làm cơ sở tâm lí học cho việc dạy học: Trí tuệ ngôn ngữ; Trí tuệ logic - toán học: Trí tuệ không gian; Trí tuệ hình thể động năng; Trí tuệ âm nhạc; Trí tuệ giao tiếp; Trí tuệ nội tâm; Trí tuệ tự nhiên học.

Đặc biệt, sách đã đưa ra phương hướng cũng như cách thức ứng dụng lí thuyết vào dạy học nhằm phát huy hết các khả năng của học sinh.

Thuyết Đa trí tuệ đã mang lại một cái nhìn nhân bản và cần thiết nhằm kêu gọi nhà trường và giáo viên coi trọng sự đa dạng về trí tuệ ở mỗi học sinh; mỗi loại trí tuệ đều quan trọng và mỗi học sinh đều có ít nhiều khả năng theo nhiều khuynh hướng khác nhau. Nhà trường phải là nơi giúp đỡ, khơi gợi tiềm năng, tạo điều kiện học tập theo các hướng khác nhau cho các em.

Trong cuốn sách tác giả đã tìm cách mở rộng phạm vi tiềm năng con người vượt ra ngoài chỉ số IQ, đó là sự gắn liền với khả năng “giải quyết vấn đề” và khả năng sáng tạo.

Cuốn sách giới thiệu cho các thầy cô nhiều khái niệm và kiến thức mới mẻ nhưng rất gần gũi và dễ vận dụng. Cuốn sách gồm16 chương, các thầy cô giáo sẽ tìm ra phương pháp giảng dạy tối ưu nhất cho từng bài học và từng đối tượng học sinh cũng như biết phát huy những thế mạnh của riêng mình. Làm được điều đó, chúng ta sẽ giúp mỗi học sinh tỏa sáng và thành công trong cuộc sống.

Các phương pháp dạy học hiệu quả / Robert J. Marzano, Debra J. Pickering, Jane E. Pollock; Nguyễn Hồng Vân dịch. – Hà Nội: Giáo dục Việt Nam, 2013. – 224 tr.

Chất lượng dạy học phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong một hệ thống đào tạo bao gồm: Mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phương pháp dạy học, thầy và hoạt động của thầy, trò và hoạt động của trò, môi trường giáo dục… Trong đó phương pháp dạy học là yếu tố trung tâm, giáo viên phải am hiểu sâu sắc nội dung dạy học, làm chủ kiến thức, biết "chế biến" nó theo ý đồ sư phạm và biết cách truyền tải nó đến với học sinh.

Là giáo viên hầu như  ai cũng muốn mình có được một phương pháp giảng dạy cực kỳ hào hứng, hiệu quả và hơn hết là làm sao để tất cả các kiến thức mà mình có được đều truyền tải đến với học sinh. Nhưng thực tế thì không dễ dàng chút nào. Nhận biết được điều đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành cuốn sách "Các phương pháp dạy học hiệu quả" với mong muốn thông qua các phương pháp dạy học này, chất lượng giảng dạy của giáo viên đứng lớp sẽ được nâng cao hơn và đồng thời, khả năng học tập của học sinh cũng sẽ được phát huy tốt hơn.

Cuốn sách gồm 13 chương:

- Chương 1: Áp dụng các nghiên cứu khoa học vào quá trình giảng dạy: một nhu cầu thực tiễn.

- Chương 2: Nhận ra sự giống nhau và khác nhau.

- Chương 3: Tóm tắt và ghi ý chính.

- Chương 4: Phương pháp khích lệ học tập và công nhận những cố gắng.

- Chương 5: Bài tập về nhà và thực hành.

- Chương 6: Các cách thể hiện phi ngôn ngữ.

- Chương 7: Học theo nhóm.

- Chương 8: Lập mục tiêu và đưa ra thông tin phản hồi.

- Chương 9: Tạo và kiểm định các giả thuyết.

- Chương 10: Gợi ý, câu hỏi và khung thông tin cho trước.

- Chương 11: Phương pháp dạy cụ thể đối với các môn học.

- Chương 12: Áp dụng 9 phương pháp dạy học vào việc lên kế hoạch giảng dạy.

- Chương 13: Lời bạt.

Mặc dù nhiều phương pháp đưa ra trong cuốn sách này chắc chắn là nhiều giáo viên đã được nghe nói tới, nhưng đó chính là những phương pháp mà người thầy phải nắm được, làm chủ được để có thể sử dụng các kỹ năng và phương pháp một cách hiệu quả.

Hy vọng, cuốn sách sẽ là tài liệu hữu ích cho các thầy cô.

Trên đây là phần giới thiệu sách của thư  viện nhà trường, hiện bộ sách đang có tại Thư viện là bộ sách hay, hỗ trợ tốt cho việc giảng dạy của giáo viên. Khi đọc bộ sách này thầy cô sẽ tìm thấy cho mình phương pháp, kiến thức mới có ích cho bản thân, nâng cao việc dạy học.

Trân trọng giới thiệu tới quý thầy cô và các em học sinh.

Hồng Phong, ngày 2 tháng 11 năm 20223

           HIỆU TRƯỞNG                                                    CB THƯ VIỆN

     Nguyễn Thị Lương